Różnorodność i ekologia wiciowców miksotroficznych w wodach Zatoki Gdańskiej. Głównym celem projektu jest zidentyfikowanie organizmów miksotroficznych w eutroficznych wodach Zatoki Gdańskiej, poznanie ich różnorodności, ekologii oraz wpływu światła i biogenów na zbiorowiska wiciowców miksotroficznych i ich aktywność fagotroficzną. Badania prowadzone są na próbach zebranych co tydzień w strefie przybrzeżnej Zatoki Gdańskiej w okresie od 12 kwietnia do 7 listopada 2012. Różnorodność wiciowców jest badana metodami molekularnymi poprzez sekwencjonowanie genów kodujących SSU rRNA. Sezonowe zmiany w składzie zbiorowisk wiciowców miksotroficznych oraz ich aktywności fagotroficznej określane są metodami CARD- i MAR-FISH. Wpływ światła i biogenów zostanie oszacowany doświadczalnie oraz na podstawie obserwacji środowiskowych. W roku 2014 zaprojektowano i przetestowano 5 nowych sond oligonukleotydowych: trzy dla rodziny Cryptophyceae (dla gatunku Teleaulax amphioxeia, dla nieopisanej gat. Teleaulax sp. MAL11 oraz dla grupy tzw. Basal Cryptophyceae) oraz dwie dla gatunków z rzędu Pedinellales (Pseudopedinella elastica oraz Apedinella radians). Realizacja inwestycji polegających na budowie morskich farm wiatrowych (MFW), jak i instalacji infrastruktury z nimi związanej generuje różnego rodzaju oddziaływania na ryby znajdujące się w rejonie inwestycji i w jej sąsiedztwie. Zalicza się do nich m.in. hałas i wibracje, zawiesinę osadów, pole elektromagnetyczne, zanieczyszczenie wody i bariery mechaniczne. Ocenę oddziaływania inwestycji poprzedza się rocznym monitoringiem, której celem jest określenie liczebności i składu gatunkowego ryb występujących w obszarze planowanej inwestycji. 
Tytuł projektu
Kierownictwo projektu
prof. dr hab. Jasiu Kowalski
Kierownik projektudr hab. inż. Mamoń
Zastępca kierownika
jkowalski@mir.gdynia.pl
+48 58-73-56-339mamon@mir.gdynia.pl
+48 58-73-56-329Informacje finansowe
Opis projektu (cel, hipoteza, metodyki)
Udział wybranych trzech gatunków cryptofitów wynosił od 0 do 100% wszystkich kryptofitów i był < 50% tylko w 6 próbach (średnia dla całego sezonu: 76% ± 30%).
Liczebność gatunku Teleaulax amphioxeia była bardzo niska na początku sezonu badawczego, natomiast w drugiej połowie był on dominującym kryptofitem (Rys. 1). Rozkład długości komórki tego gatunku był dwumodalny, z modą 8,4 oraz 15,5 µm (Rys. 2). Liczebność gatunku Teleaulax sp. MAL11 była bardzo niska, rozkład długości komórki był unimodalny, a średnia długość komórki i odchylenie standardowe wynosiły 18,61±2,69 µm (N=91). Grupa Basal Cryptophyceae była kluczowym kryptofitem wiosną, lecz występowała dość licznie przez cały sezon badawczy (Rys. 1). Rozkład długości komórki był unimodalny, a średnia długość komórki i odchylenie standardowe wynosiły 3,59±0,47 µm (N=332, Rys. 3). Co ciekawe, grupa ta okazała się być heterotroficzna.
Liczebność gatunków Pseudopedinella elastica oraz Apedinella radians została oszacowana tylko w próbach w których zaobserwowano większą liczebność rzędu Pedinellales. Pseudopedinella elastica była liczniejsza niż Apedinella radians za wyjątkiem próby początku października. Średnia długość komórki Pseudopedinella elastica wynosiła 11,01±1,93 µm (N=43), a Apedinella radians 9,06±1,29 µm (N=22).
Ponadto przeprowadzone eksperyment nad selektywnym wyżeraniem bakterii o różnej jakości pokarmowej przez wiciowce miksotroficzne w warunkach stresu wywołanego niedoborem fosforu. Hipoteza badawcza brzmiała: W warunkach silnej limitacji fosforem wiciowce miksotroficzne wyżerają preferencyjnie bakterie bogate w fosfor. W doświadczeniu wykorzystano gatunki modelowe wiciowców miksotroficznych Poterioochromonas sp. o Ochromonas danica i bakterii Limnohabitans planktonicus. Nasze wyniki wskazały, że ww. gatunki wiciowców nie wyżerają selektywnie bakterii o różnej jakości pokarmowej i nie wpływa to na ich tempo wzrostu (Rys. 5). Natomiast zaobserwowano zwiększone tempo wzrostu gdy obie bakterie były dostępne (Rys. 5). Wyraźnie też były różnice pomiędzy gatunkami: bardziej heterotroficzny Poterioochromonas sp. równie dobrze radził sobie w ciemności jak i świetle, podczas gdy bardziej autotroficzny Ochromonas danica nie rósł w ciemności.Rezultaty
Każde potencjalnie niekorzystne oddziaływanie na zasoby ryb, pośrednio wpływa na rybołówstwo np. poprzez zmniejszenie wydajności połowowych. Innymi czynnikami negatywnie wpływającymi na połowy mogą m.in. być wyłączenie części dotychczasowych łowisk na których zlokalizowana będzie farma z eksploatacji rybackiej i wydłużenie drogi na łowiska (konieczność omijania farmy). Niemniej doświadczenia na świecie wskazują również na pozytywne skutki dla rybołówstwa powstania tego typu inwestycji. Stwierdzono np., że gęstość ryb oraz ich larw w obszarach zamkniętych jest wyższa niż w ogólnodostępnych, co powoduje pozytywny skutek uboczny w postaci migracji ryb i larw poza obszar zamknięty (efekt „sztucznej rafy”). Morski Instytut Rybacki -PIB w Gdyni jest obecnie zaangażowany zarówno w monitoring, jak i ocenę oddziaływania na środowisko pierwszych planowanych do realizacji farm wiatrowych w Polsce.Publikacje
