Kierownik zadania: prof. dr hab. Jan Horbowy, Zakład Zasobów Rybackich
Dotacja MNiSW 2017 (cykliczny)
Celem badań było określenie stanu zasobów podstawowych dla rybołówstwa gatunków ryb bałtyckich eksploatowanych przez polską flotę, prognoza zmian ich biomasy w najbliższych latach oraz zaproponowanie wielkości dopuszczalnych połowów w świetle zasady przezorności i zasady MSY. Dane niezbędne do realizacji tematu zebrano w ramach współfinansowanego przez UE Narodowego Programu Zbioru Danych Rybackich. Dane te obejmują, m. in. strukturę populacyjną i wiekową połowów, tempo wzrostu ryb, krzywą dojrzałości płciowej, wskaźniki dynamiki zasobów i urodzajności pokoleń uzyskane w rejsach badawczych. Ocenę stanu zasobów prowadzono w oparciu o modele matematyczne, kalibrowane wynikami połowów badawczych.
Biomasa rozrodcza śledzi centralnego Bałtyku w 2017 roku przekroczyła milion ton i była ok. 30% wyższa od średniej wieloletniej. Oceny śmiertelności połowowej stada wskazują na wartości ostatnio niższe od poziomów wynikających z zasady przezorności i z zasady MSY. Biomasa szprotów całego Bałtyku po kilkuletnim spadku (brak ponadprzeciętnych pokoleń), znacznie wzrosła (lata 2016-2017), przewyższając średnią wieloletnią o prawie 40%. Stado było ostatnio eksploatowane z intensywnością zbliżoną do wartości wyznaczonej zasadą MSY. Na tak znaczny wzrost biomas śledzi i szprotów wpłynęły bardzo urodzajne pokolenia obu stad z roku 2014.
W przypadku dorsza wschodniego Bałtyku w 2017 roku utrzymywały się negatywne cechy jego dynamiki – niska kondycja ryb (choć nastąpiła tu pewna poprawa), wysokie „zapasożycenie”, brak starszych dorszy w stadzie. Nie zaobserwowano poprawy liczebności uzupełnienia stada, mimo silnego wlewu w grudniu 2014 i słabszego z 2015 roku. Analityczna ocena biomasy stada nie powiodła się, natomiast wyniki połowów badawczych wskazują na spadek biomasy o ok. 50% w latach 2013-14 i, po krótkiej stabilizacji, na dalszy jej spadek w roku 2017.
Nadal niska jest biomasa dorszy zachodniobałtyckich, jednakże prognozuje się jej znaczny wzrost wskutek zasilenia stada liczebnym pokoleniem z 2016 roku. W przypadku tego stada znaczna część kwoty połowowej, wynikającej z zasady MSY, zostanie odłowiona w rybołówstwie rekreacyjnym.
Otrzymane wyniki posłużyły, m.in. do ustalenia wysokości bałtyckich kwot połowowych dorszy, śledzi, szprotów i ryb łososiowatych na 2018 rok oraz wprowadzania technicznych środków ochrony stad. Dane były opracowywane m. in. w ramach prac grup roboczych ICES.
Opublikowano prace w pismach z listy filadelfijskiej, przedstawiono kilka referatów na spotkaniach i konferencjach poświęconych tematyce rybackiej i dotyczącej zasobów, oraz artykuły w prasie branżowej.
Biomasa (tys. ton) stada rozrodczego śledzi centralnego Bałtyku i szprotów bałtyckich w latach 1974-2017 oraz wielkość biomasy dorszy wschodniobałtyckich (do roku 2012 dostępne oceny analityczne, od roku 2013 dostępne jedynie oceny z rejsów badawczych, przeskalowane wg ocen analitycznych)
