Kierownik zadania: prof. dr hab. Tomasz Linkowski, Zakład Oceanografii Rybackiej i Ekologii Morza
Dotacja MNiSW 2017 (nowy)
W badaniach zastosowano dwa rodzaje pułapek świetlnych, wykonanych w MIR-PIB, różniących się konstrukcją klosza świetlnego, które były wystawiane parami w odległości ok. 50 m od siebie. Jeden rodzaj pułapki posiadał klosz świetlny wykonany z przezroczystej rury poliwęglanowej47, dzięki czemu emitował światło na dużej powierzchni, a w drugim typie, z kloszem wykonanym z czarnego PCV, światło emitowane było jedynie przez wklęsłe reflektory, w centrach których znajdowały się otwory/wejścia do pułapki.
W trakcie testowania pułapek świetlnych na wodach wewnętrznej części Zatoki Puckiej, stwierdzono dużą skuteczność przywabiania światłem dorosłych form ciernika (Gasterosteus aculeatus aculeatus), które mogły żerować na mniejszych organizmach przywabionych do wnętrza pułapki. Poza ciernikiem, którego wczesne stadia rozwojowe dominowały w połowach ichtiofauny zastosowaną metodą, inne gatunki w występowały rzadko i najczęściej była to obecność pojedynczych osobników z gatunków: babki małej (Pomatoschistus minutus), babki byczej (Neogobius melanostomus), wężynki (Syngnathus typhle) i moteli (Enchelyopus cimbrius) larw lub form wczesno juwenilnych. Z bezkręgowców zdecydowanie najliczniejsze były skorupiaki bentosowe lub nektobentosowe, reprezentujące Mysidacea, Isopoda i Amphipoda. Zdecydowanie najliczniej reprezentowany był gatunek Neomysis integer, którego liczba w pojedynczych pułapkach dochodziła do kilkuset osobników. Z Isopoda najliczniejszy gatunek stanowiły Idotea baltica, z tym, że liczebność tego gatunku była znacznie niższa od liczebności N. integer. W zebranych próbach nie wystąpiły larwy belony. Bezkręgowce złowione w pułapki należały do niewielkich form bentosowych, charakterystycznych dla Zatoki Puckiej, a także nektobentosowe gatunki Mysis mixta i Neomysis integer, które stanowią ważny element diety wielu gatunków ryb, w tym młodzieży dorsza i śledzi, a same są bardzo istotnym konsumentem zooplanktonu. Na szczególną uwagę zasługuje złowienie kilkuset osobników dorosłych, ale również kilkudziesięciu młodocianych z gatunku Mysis mixta, uważanego wyłącznie za głębokowodny i nienotowanego dotychczas w wodach wewnętrznej Zatoki Puckiej. Zaobserwowany skład gatunkowy i liczebność zwierząt złowionych w pułapki świetlne może potwierdzać zły stan środowiska w wewnętrznej Zatoce Puckiej, o czym świadczy wysoka liczebność ciernika, ale również liczne występowanie N. integer, gatunków b. odpornych na niekorzystne zmiany środowiska. Na podstawie wyników połowów, nie można jednoznacznie mówić o dominacji tych gatunków, ale na taki obraz, w przypadku cierników, wskazują wcześniejsze badania przy użyciu aktywnych narzędzi połowowych.
Wystawianie pułapki świetlnej z kloszem przezroczystym na wodach wewnętrznej Zatoki Puckiej z łodzi MIR-3
Ocena efektywności wykorzystanych w badaniach pułapek świetlnych wykazała wyższą skuteczność pod względem liczby złowionych organizmów makroplanktonowych i ryb – pułapek, w których zastosowano nieprzezroczysty klosz, a światło emitowane było przez umieszczone w nim „reflektory”. Jednakże, ze względu na dominację cierników w ichtiofaunie wewnętrznej Zatoki Puckiej, zaproponowana technika połowu ichtioplanktonu jest tam mało przydatna. Nie udało uzyskać się żadnych informacji na temat tarła i wylęgu belony. Natomiast, nie wyklucza się możliwości wykorzystania tych urządzeń do badań rozmieszczenia organizmów makroplanktonowych i nektobentosu.
Zaobserwowana skuteczność połowu cierników i Neomysis za pomocą pułapek świetlnych, zostanie wykorzystana w projekcie dotyczącym wpływu tych organizmów na zooplankton na Zalewie Wiślanym, a także określenia ich liczebności w polskiej strefie Zalewu Wiślanego przed rozpoczęciem dużych inwestycji infrastrukturalnych, w celu określenia potencjalnego wypływu tych prac na stan środowiska.
