W dniu 31 lipca 2025 r. zakończono projekt dotacji celowej przeznaczonej na realizację inwestycji związanej z działalnością naukową pn. Infrastruktura do wysokoprzepustowej analizy ilościowej i jakościowej piko- i nanoplanktonu. Kierowniczką projektu była dr hab. Kasia Piwosz, prof. MIR-PIB z Zakładu Oceanografii Rybackiej i Ekologii Morza. W ramach projektu zakupiono cytometr przepływowy z automatycznym podajnikiem próbek (1 296 954,90 zł) oraz automatyczny mikroskop epifluorescencyjny z oprogramowaniem do cyfrowej analizy obrazu (za kwotę 619 999,92 zł). Zakupiony sprzęt znacząco przyśpieszy nasze analizy.
Cytometr przepływowy:
Zakupiono cytometr przepływowy ZE5 firmy Biorad. Jest on wyposażony w pięć laserów (375 nm, 405 nm, 488 nm, 561 nm oraz 640 nm) z 27 detektorami fluorescencji oraz 3 detektorami rozproszenia światła (w tym detektor małych cząstek przy laserze 405 nm), które umożliwiają równoczesną analizę nawet 30-stu populacji na podstawie fluorescencji po wybarwieniu fluorochromami oraz autofluorescencji naturalnych pigmentów fotosyntetycznych (chlorofile, fikocyjaniny, fikoerytryny). Automatyczny podajnik próbek zredukuje bezpośrednie zaangażowanie osób w pomiar, znacząco przyśpieszając analizy. Dzięki temu możliwa jest analiza nawet 300 próbek podczas 8-godzinnego dnia pracy, co znacznie zwiększy moce przerobowe i efektywność prowadzonych badań. Sprzęt ten wykorzystujemy do badań ilościowych wirusów, organizmów prokariotycznych (bakterii i archeonów) oraz pikofitoplantonu.
Fot. 1. Cytometr przepływowy ZE5 firmy Biorad
Automatyczny mikroskop epifluorescencyjny:
Zakupiono zmotoryzowany mikroskop epifluorescencyjny ECLIPSE NI-E firmy Nikon ze stolikiem skanującym na 8 szkiełek mikroskopowych oraz oprogramowaniem do automatycznego pozyskania zdjęć i analizy obrazu z wykorzystaniem algorytmów nauczania maszynowego. Mikroskop jest wyposażony 7 źródeł światła LED (385 nm, 430 nm, 475 nm, 555 nm, 590 nm, 630 nm, 735 nm) oraz 9 dostępnych bloków filtrowych, obiektywy o powiększeniach od 1x do 100x oraz kamera mikroskopowa o rozdzielczości 5000 x 2900 pikseli. Zautomatyzowanie czasochłonnej pracy przy mikroskopie pozwala na znaczne zwiększenie przepustowości i efektywności analiz. Automatyczna analiza zdjęć z wykorzystaniem algorytmów uczących w znacznym stopniu wyeliminuje tzw. błąd ludzki, zwiększając precyzję uzyskanych danych. Nowy mikroskop wykorzystujemy, m. in. do analizy ilościowych i jakościowych z wykorzystaniem metody CARD-FISH zbiorowisk prokariotycznych, glonów piko- i nanofitoplanktonowych, pierwotniaków piko- i nanoplanktonowych oraz analizy zależności pokarmowych między pierwotniakami i bakteriami poprzez obserwację wakuoli pokarmowych.
Fot. 2. Automatyczny mikroskop epifluorescencyjny ECLIPSE NI-E firmy Nikon
Zakup nowej aparatury pozwoli rozszerzyć zakres badań w MIR na innowacyjne kierunki badań, nawiązujące bezpośrednio do Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego w filarze tematycznym Ochrona morza, przyczyniając się do realizacji następujących celów szczegółowych:
- Czysta woda w morzu (Clear water in the sea);
- Bogata i zdrowa przyroda (Rich and healthy wildlife);
- Czysta i bezpieczna żegluga (Clean and safe shipping).
Obejmować one mogą, w zależności od potrzeb, m. in. monitorowanie toksycznych zakwitów glonów, np. Prymnesium parvum; monitorowanie stanu ekologicznego Morza Bałtyckiego w zakresie mikroorganizmów (bakterii ani piko- i nanoplanktonu) czy badanie wpływu zanieczyszczeń na mikroorganizmy.
Nowa infrastruktura może też zostać wykorzystana przez inne podmioty w ramach współpracy z MIR-PIB.
Dotacja celowa z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
