Badania przewidziane do realizacji ze środków z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego; szczegółowy zakres badań będzie uzależniony od poziomu finansowania:
Na rok 2020 zaplanowano uruchomienie w ramach działalności statutowej dwóch nowych projektów:
- Skład populacyjny stada śledzi południowego Bałtyku
Celem tematu jest zebranie najnowszych danych do badań składu populacyjnego śledzi i określenie tego składu na podstawie cech biologicznych (analizy statystyczne: wzrost, morfometria, merystyka, kształt otolitu), genetycznych (najnowsze metody badań o większej rozdzielczości niż stosowane dotychczas) i chemicznych (zawartość białka i tłuszczu, profile kwasów tłuszczowych, mikrochemia otolitu).
Badania składu populacyjnego śledzi południowego Bałtyku oraz tempa i zasięgu migracji poszczególnych stad mogą mieć kluczowe znaczenie dla przyszłego zarządzania tymi stadami.
- Rybołówstwo przybrzeżne w obliczu zmian – badania jakościowe
Obszary morskie podlegają coraz bardziej intensywnej eksploatacji: wzrasta liczba użytkowników zainteresowanych wykorzystaniem zasobów naturalnych oraz przestrzeni morskiej a w konsekwencji liczba konfliktów. Z drugiej strony globalne procesy klimatyczne wpływają na strukturę ichtiofauny, co w wymiarze Morza Bałtyckiego przybrało katastrofalny przebieg dla polskiego rybołówstwa przybrzeżnego, w dużej mierze w strefie otwartego morza i Zatoki Puckiej, uzależnionego od połowów dorsza. Celem tematu będzie zebranie danych jakościowych pozwalających zrozumieć zarówno naukowcom jak i decydentom procesy toczące się w społecznościach oraz dostosować narzędzia informacyjne do potrzeb efektywnego wdrażania metod zarządczych lub przekazywania wiedzy naukowej.
Ponadto w ramach działalności statutowej prowadzone będą projekty cykliczne związane z:
- ekonomiką rybołówstwa i przetwórstwa
- badaniem dynamiki populacji podstawowych stad ryb eksploatowanych przez polskie rybołówstwo bałtyckie
- wpływem warunków hydrologicznych i pokarmowych na rekrutację wybranych gatunków ryb
Kontynuowane będą prace badawcze podjęte w latach ubiegłych związane z:
- czynnikami wpływającymi na stan siedlisk ryb w strefie przybrzeżnej (czynniki antropogeniczne i środowiskowe)
- badaniem skuteczności rozrodu szczupaka (Esox lucius) w wodach słonawych oraz przeżywalności i wzrostu larw w takich warunkach
- określeniem dynamiki zarażenia dorszy nicieniami z rodziny Anisakidae na tle czynników biologicznych (długość, wiek, płeć, skład pokarmu, biomasa stada, liczebność populacji fok), czasowych (rok) i przestrzennych (rejon połowu)
- oceną oddziaływania wybranych stresorów środowiskowych na organizmy morskie
- stanem środowiska Zatoki Puckiej
Badania przewidziane do realizacji w ramach środków pozyskiwanych z konkursów i zleceń (Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, ARMiR, programy EU)
- Ocena zasobów ryb komercyjnych:
Realizacja programu WPZDR „Gromadzenie danych, zarządzanie nimi i ich wykorzystanie w sektorze rybołówstwa oraz wspieranie doradztwa naukowego w zakresie wspólnej polityki rybołówstwa”.
- Bezpieczeństwo i jakość produktów przetwórstwa rybnego:
Realizowany będzie projekt dotyczący sposobów przetwarzania ryb pochodzących z akwakultury, oraz projekty dotyczące zapewnienia dobrych praktyk w przetwórstwie i obrocie ryb.
Opracowanie programu wykorzystania nowoczesnych, kompleksowych technologii przetwarzania karpi w gospodarstwach akwakultury i w zakładach przetwórstwa ryb. Poradnik (program PO „Rybactwo i Morze”)
Opracowanie „Kodeksu dobrych praktyk w przetwórstwie ryb” (program PO „Rybactwo i Morze”)
Monitoring dioksyn oraz PCB w rybach poławianych w Polskich Obszarach Morskich. Analizy chemiczne oraz dobre praktyki w monitoringu (program PO „Rybactwo i Morze”)
- Wpływ czynników antropogenicznych na środowisko Bałtyku:
Prace obejmą: badania środowiska Zatoki Puckiej, ocenę skutków występowania w Morzu Bałtyckim mikroplastików, badania występowania i transportu zanieczyszczeń chemicznych w strefie brzegowej, modelowanie wpływu pogarszających się warunków środowiskowych na przepływ substancji w sieci troficznej.
Badania środowiska morskiego Zatoki Puckiej ze szczególnym uwzględnieniem czynników istotnych dla rybołówstwa (zlecenie MGMiŻŚ)
Kompleksowa ocena występowania mikroplastików i stowarzyszonych z nimi zanieczyszczeń w Morzu Bałtyckim, (Multilevel assessment of microplastics and associated pollutants in the Baltic Sea) (program NCBiR i Bonus EEIG )
Potencjał błękitnego wzrostu w kontekście zmian w sieci troficznej Morza Bałtyckiego,
(Blue growth boundaries in novel Baltic food webs) (program NCBiR i Bonus EEIG)
Dystrybucja, przemiany i transport wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (PAHs) w atmosferze strefy brzegowej – metody klasteryzacji i analiza profilu kongenerów w ocenie udziału źródeł emisji i wpływu czynników meteorologicznych (program Narodowego Centrum Nauki)
- Perspektywy rozwoju w regionie Bałtyku w oparciu o niebieską gospodarkę:
Projekty obejmą opracowanie nowych produktów z dziedziny turystyki przyrodniczej i kulturalnej w rejonie południowego Bałtyku oraz opracowanie strategii na rzecz lepszego rozwoju regionów nadmorskich. Ponadto realizowany będzie projekt dotyczący możliwości uprawy i wykorzystania wodorostów w Morzu Bałtyckim (działania promocyjne).
Zrównoważona Uprawa Wodorostów w Morzu Bałtyckim (Growing Algae Sustainably in the Baltic Sea) (program Interreg Baltic)
Strategie biogospodarcze i mapy drogowe na rzecz lepszego rozwoju obszarów wiejskich i regionów w UE (Bio-based strategies and roadmaps for enhanced rural and regional development in the EU (program HORYZONT 2020)
Opracowanie nowych produktów turystycznych z dziedziny turystyki przyrodniczej i turystyki kulturalnej w rejonie południowego Bałtyku,
(Baltic Museums Love IT – to develop new IT-enabled tourism products for natural and cultural heritage tourist destinations in the SBR in form of multilingual BYOD-guided tours providing an enhanced visitor experience during and after the visit thanks to gamification, multimedia content, and augmented reality techniques.) (program Interreg south Baltic)
- Projekty związane z digitalizacją danych
Realizowane będą projekty, których celem jest otwarcie dostępu do danych naukowych w zasobach krajowych instytucji naukowych, dotyczących różnorodności biologicznej oraz danych z zakresu oceanologii. Dane te będą integrowane na poziomie merytorycznym i strukturalnym w celu zapewnienia wysokiej jakości naukowej, oraz możliwości ich późniejszego wykorzystania w jak najszerszym zakresie możliwych zastosowań.
Elektroniczne Centrum Udostępniania Danych Oceanograficznych (Program Operacyjny Polska Cyfrowa)
Integracja i mobilizacja danych o różnorodności biotycznej Eukaryota w zasobach polskich instytucji naukowych (Program Operacyjny Polska Cyfrowa)
- Na zlecenie MGMiŻŚ realizowana będzie umowa na doradztwo naukowe dotyczące zagadnień związanych z rybołówstwem bałtyckim oraz środowiskiem morskim podczas posiedzeń, które będą odbywać się na forum międzynarodowym. W ramach umowy eksperci MIR-PIB będą uczestniczyć w spotkaniach, weryfikować dokumenty i pomagać przy opracowywaniu instrukcji wyjazdowych.
- W ramach współpracy naukowej będą realizowane wspólne rejsy badawcze z jednostkami naukowymi z Danii , Łotwy i Estonii.
- Projekty związane z oceną oddziaływania na środowisko dużych inwestycji.
