Spotkanie dyrektorów europejskich instytutów badawczych, czyli EFARO GA Brussels 2022
W dniach 17-19.05.2022.r, Piotr Margoński wziął udział w 31., dorocznym spotkaniu członków EFARO (European Fisheries and Aquaculture Research Organisations), organizacji zrzeszającej dyrektorów europejskich instytutów badawczych, prowadzących badania w zakresie rybołówstwa i akwakultury. Organizacja została powołana w 1989 roku i obecnie obejmuje przedstawicieli 26 instytutów z 20 państw.
W ubiegłych dwóch latach, ze względu na ograniczenia pandemiczne, spotkania odbywały się zdalnie. Mimo oczywistych ograniczeń, realna częstotliwość konsultacji wzrosła, a na szczególną uwagę zasługuje seria webinariów, zorganizowanych dla przedstawicieli instytutów, dotyczących najistotniejszej tematyki badawczej, w tym także tej, która opracowywana była w ramach powołanych Grup Roboczych EFARO.
Na tegoroczne spotkanie dyrektorzy instytutów przybyli osobiście do Brukseli i może z tego względu w spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele zaledwie 14 instytutów.
Szeroki program obejmował sprawozdania Zarządu i finansowe za kończący się rok a także strategiczną dyskusję nad przyszłością EFARO. Przedstawiono również szczegółowe sprawozdania Grup Roboczych:
- Aquaculture
- Nature Based Solutions
- Carrying Capacity
- Data Policy
- Conflicts
- Windfarm Monitoring
- Marine Spatial Planning
Nie mogło również zabraknąć wymiany doświadczeń i dyskusji na temat ograniczeń w działalności instytutów wywołanych pandemią.
Znaczna część spotkania poświęcona została dyskusji na temat aktualnej roli rybackich instytutów badawczych w obecnych czasach i najbliższej przyszłości, w szczególności uwzględniając:
- unijną strategię ochrony bioróżnorodności przewidującą objęcie ochroną 30% obszaru mórz, w tym ścisłą ochroną 10% powierzchni;
- forsowane ograniczenia, a może nawet całkowity zakaz połowów dennych narzędziami aktywnymi;
- plany rozwoju energetyki wiatrowej na morzu, która zaczyna zajmować tradycyjne łowiska rybackie i w tym samych czasie przyczynia się do zmiany siedlisk;
- wzrost cen paliw;
- opracowywane strategie zerowej emisji CO2;
- zmiany produktywności ekosystemów morskich spowodowanej między innymi zmieniającym się klimatem;
- a także zmiany systemu finansowania badań naukowych.
Istotnym elementem spotkania były konsultacje z przedstawicielami dyrekcji generalnych Komisji Europejskiej: DGMARE, DGRTD, DGENV. Zaprezentowany został, między innymi, aktualny stan realizacji Programu Horizon Europe. Dyskutowano także w jaki sposób obserwowane zmiany klimatu wpływają na zarządzanie odnawialnymi zasobami mórz.
Znaczną część spotkania poświęcono różnym inicjatywom dotyczącym ograniczenia negatywnego wpływu rybołówstwa na habitaty denne. Przedstawiciele EFARO podkreślali konieczność szczegółowej analizy oddziaływania poszczególnych typów narzędzi połowowych na różne typy dna morskiego, ze szczególnym uwzględnieniem odporności habitatów dennych na tego typu ingerencję. Z oczywistych względów, zgadzając się na konieczność ochrony szczególnie zagrożonych siedlisk, za całkowicie nieuzasadnione uznano próby wprowadzenia całkowitego zakazu połowów przy pomocy aktywnych narzędzi dennych. Ustalono konieczność koordynacji działań w tym zakresie i konsultacji pomiędzy instytutami EFARO, a także wymianę informacji i wyników badań naukowych projektów realizowanych w poszczególnych krajach członkowskich.
