W dniach od 25 do 28 marca 2025 r., w siedzibie Morskiego Instytutu Rybackiego – Państwowego Instytutu Badawczego, odbyło się spotkanie The Working Group on Oceanic Hydrography (WGOH). Grupa działa w ramach Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES). MIR–PIB aktywnie uczestniczy w pracy WGOH za pośrednictwem swojego przedstawiciela dr. Tycjana Wodzinowskiego z Zakładu Oceanografii Rybackiej i Ekologii Morza.
Uczestnicy spotkania, jak co roku, przedstawili wyniki pomiarów zasolenia i temperatury wody powierzchniowej akwenów znajdujących się w północnej części Oceanu Atlantyckiego. Pomiary były prowadzone z jednostek badawczych operujących w tym rejonie, w tym naszego statku Baltica. Badania te wykonuje się opuszczanymi z pokładu sondami CTD. Dodatkowym źródłem danych, bardzo istotnym i coraz szerzej wykorzystywanym, są autonomiczne jednostki podwodne, zwane „gliderami”. Informacje pochodzące od tych podmorskich robotów są bardzo przydatne, szczególnie ze względu na fakt, że operują one w wybranym rejonie oceanu bez przerwy przez kilka miesięcy, bez względu na pogodę. Jako ciekawostkę można podać, że na Morzu Bałtyckim również wykorzystuje się takie urządzenia. Ze strony Polski opiekuje się nimi Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie w ramach międzynarodowego projektu Argo.
Fot. Obrady grupy roboczej WGOH w siedzibie MIR
Pracując w podgrupach dotyczących poszczególnych mórz przedstawione wyniki poddano analizie i na tej podstawie ustalono jakie wnioski należy przedstawić dla regionów. Dalszym etapem prac była konsultacja wszystkich podgrup. Jej efekt to stworzenie opisu sytuacji globalnej omawianej części Oceanu Atlantyckiego, który po zredagowaniu zostanie zamieszczony na stronie https://ocean.ices.dk/core/iroc# w zakładce „Highlights”. Strona jest internetową częścią ICES Report on Ocean Climate (IROC). Raport w formie dokumentu jest obecnie redagowany co trzy lata i opisuje sytuację klimatyczną górnych warstw wody północnego Atlantyku, z uwzględnieniem poszczególnych akwenów.
Przedstawiając wnioski regionalne na forum spotkania, wskazuje się nie tylko na zachodzące zmiany, ale również na ich skutki. W przypadku Morza Bałtyckiego duży nacisk kładzie się na wpływ, jaki miały one na natlenienie wody morskiej, szczególnie przy dnie naszego niezwykle płytkiego na tle oceanu akwenu. Jest to istotna sprawa dla rozmieszczenia organizmów morskich, co ma wpływ również na rybołówstwo. W pracach nad interpretacją danych Bałtyku oprócz przedstawiciela MIR-PIB uczestniczą również koleżanki i koledzy ze Swedish Meteorological and Hydrological Institute (SMHI) i Tallinn University of Technology. Ze względu na bliskość i interakcje zachodzące pomiędzy subakwenami, podgrupa Morza Bałtyckiego konsultuje się z podgrupą Morza Północnego. Podobne praktyki są prowadzone w pozostałych podgrupach. W efekcie opisany później w IROC obraz sytuacji poszczególnych mórz jest spójny z resztą zawartych tam opracowań.
Oprócz raportowania sytuacji Oceanu Atlantyckiego w jego północnej części miały miejsce prezentacje seminaryjne. Przedstawiciel MIR-PIB wygłosił referat dotyczący działalności Instytutu i charakterystyki Morza Bałtyckiego. Grupa zajmowała się również sprawami organizacyjnymi i planowaniem dalszych działań na przyszłe lata. Następne spotkanie w roku 2026 ma odbyć się w Szkocji. W czasie obrad chętni delegaci mieli okazję zaznajomić się z infrastrukturą Instytutu, przekonując się o jego możliwościach badawczych nie tylko w zakresie oceanografii, ale i pozostałych dziedzin nauki jakimi się zajmuje.
T. Wodzinowski
