Zakład Ekonomiki Rybackiej

O zakładzie

Podstawowym celem Zakładu Ekonomiki Rybackiej jest prowadzenie badań naukowych, prac rozwojowych a także usług eksperckich w zakresie rybołówstwa morskiego, przetwórstwa ryb i akwakultury ryb morskich i wsparcie interesariuszy w zarządzaniu tymi sektorami.

Do szczegółowych zadań zakładu należą:

• Doradztwo naukowe na rzecz organów odpowiedzialnych za kształtowanie polityki sektora rybnego.
• Prowadzenie statystyk ekonomicznych sektora na zlecenie GUS, Eurostat i Komisji Europejskiej (JRC).
• Prowadzenie analiz i projekcji sektora rybnego w zakresie ekonomiki, organizacji i efektywnych technologii.
• Prowadzenie prac badawczych i rozwojowych w obszarze zagospodarowania potencjału sektora (w tym nowych, wydajniejszych technologii), jego zasobów i kierunków rozwoju produktów.
• Analiza trendów rynkowych w sektorze rybnym –prowadzenie badań rynkowych, konsumenckich, grup fokusowych i badań sensorycznych.
• Prowadzenie badań i konsultacji społecznych w sektorze rybnym.
• Promowanie zasad gospodarki cyrkularnej, ograniczenia emisji mikroplastików.
• Uczestniczenie w kształtowaniu podstaw polityki rybackiej na forum krajowym i międzynarodowym
• Współpraca z przedsiębiorstwami i stowarzyszeniami sektora rybnego.

Historia Zakładu Ekonomiki Rybołówstwa MIR

(Opracowanie tekstu: mgr Mateusz Kubicki, mgr Kamila Tucholska)

Koniec II wojny światowej oznaczał dla Polski zmiany terytorialne, których najlepszym potwierdzeniem było przesunięcie granicy zachodniej, co umożliwiło uzyskanie swobodnego dostępu do morza.

Kutry rybackie w porcie w Gdyni lata 1930-36

Wskutek działań wojennych przypadających na lata 1939-1945 krajowe rybołówstwo poniosło dotkliwe straty w infrastrukturze, jednostkach pływających oraz personelu badawczym, tak ważnym dla racjonalnego wykorzystania zasobów morskich. Pomimo trudności organizacyjnych związanych z okupacją sowiecką oraz brakach w kadrze już w maju 1945 roku nieoficjalnie swoją działalność wznowiło Morskie Laboratorium Badawcze, które zaczęło skupiać przedwojennych naukowców związanych z badaniami morza. Stopniowo rozpoczęto powolną odbudowę infrastruktury niezbędnej do realizacji przyszłościowych badań. Do 1947 roku udało się uzyskać pełną sprawność funkcjonowania, a ośrodek zatrudniał tyle samo osób, co w okresie przedwojennym.

Proces reaktywacji stowarzyszenia Morski Instytut Rybacki rozpoczął się stosunkowo wcześnie, bo już w 1944 roku. Oficjalne wznowienie działalności nastąpiło 24 kwietnia 1945 roku. Wskutek braków kadrowych rozpoczęto stopniowe formowanie instytucji przy jednoczesnym zwiększaniu zakresu obowiązków pracowników. Od 1948 roku wprowadzono w życie nowy podział organizacyjny, który zakładał stworzenie komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za pomoc rybakom, połowy, tabor pływający, wydawnictwa, administrację i finanse oraz kadry. W fazie formowania znajdował się oddział ekonomiki rybackiej.

Decyzją władz dnia 1 stycznia 1949 roku Morskie Laboratorium Rybackie zostało oficjalnie połączone z Morskim Instytutem Rybackim. Nowy schemat organizacyjny MIR został ogłoszony na naradzie 19 kwietnia 1949 roku i to właśnie on zakładał istnienie w centrali czterech głównych pionów – Działu Ichtiologicznego, Działu Ekonomicznego, Działu Techniki Rybackiej oraz Działu Technologii Rybackiej oraz Administracyjno-Finansowego.

W początkowej fazie swojej egzystencji formowany od podstaw Dział Ekonomiki składał się łącznie z dwóch samodzielnych wydziałów – Wydziału Ekonomiki Rybołówstwa, Statystyki i Sprawozdawczości oraz Wydziału Wydawniczo-Propagandowego. Pierwszym kierownikiem nowoutworzonego pionu był Zbigniew Oborowski, który objął tę funkcję 19 kwietnia 1949 roku. Pierwszym kierownikiem Wydziału Wydawniczo-Propagandowego mianowano Jerzego Grajtera. Pełny wykaz osób piastujących funkcję kierowników lub pełniących obowiązki kierowników prezentuje poniższa tabela.

Kierownicy i osoby pełniące obowiązki kierownika Zakładu Ekonomiki Rybackiej Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni w latach 1949-2016:

Imię i nazwisko	Pełniona funkcja	Czas pełnienia funkcji	Liczba pracowników na 31 XII danego roku
Szelągiewicz Józef	Kierownik Działu Ekonomicznego	Do 31.08.1949	b.d.
Zbigniew Obrowski	p.o. Naczelnika Wydziału Ekonomiki Rybołówstwa MIR	01.07.1948 – 30.09.1949	3 osoby
Roman Srokowski	Kierownik Działu Ekonomicznego Rybołówstwa	01.10.1949 – 05.08.1950	3 osoby
Stanisław Łaszczyński	Kierownik Zakładu Ekonomiki i Statystyki Rybackiej	01.10.1950 – 06.12.1964	ok. 1958 – 9
			ok. 1960 - 11
Stanisław Mickiewicz	Kierownik Zakładu Ekonomiki i Statystyki Rybackiej	10.12.1964 – 01.12.1968	1967 – 19
			1968 - 22
Witold Lenkiewicz	Kierownik Zakładu Ekonomiki i Statystyki Rybackiej	01.02.1969 – 15.11.1970	1969 - 24
Zygmunt Polański	Kierownik Zakładu Ekonomiki i Statystyki Rybackiej	16.11.1970 – 31.08.1993	1970 – 30
			1971 – 24
			1972 – 28
			1973 – 23
			1974 – 24
			1975 – 25
			1976 – 24
			1977 – 28
			1978 - 27
			1979 – 28
			1980 – 26
			1981 – 22
			1982 – 14
			1983 – 14
			1984 – 16
			1985 – 16
			1986 – 17
			1987 – 17
			1988 – 17
			1989 – 17
			1990 – 13
			1991 – 15
			1992- 16
Stanisław Szostak	Do końca lutego 1996 r. Zakład Ekonomiki, od 1.3.1996	01.09.1993 – 31.12.1998	1993 - 15
	P.o. kierownika Zakładu Rybołówstwa		1994 - 16
			1995 - 15
			1996 – 23
			1997 - 22
			1998 - 15
Emil Kuzebski	Kierownik Zakładu Ekonomiki Rybackiej	01.01.1999 – 31.12.2014	1999 – 10
			2000 – 10
			2001 – 8
			2002 – 11
			2003 – 8
			sierpień - 2004
			2005 – 6
			2006 – 7
			lipiec - 2007
			czerwiec - 2008
			2009 – 8
			2010 – 8
			2011 – 6
			2012 – 6
			2013 – 6
			2014 – 6
Adam Mytlewski	Kierownik Zakładu Ekonomiki, Technologii i Wdrożeń / następnie Kierownik Zakładu Ekonomiki Rybackiej	01.01.2015 – obecnie	2015 – 14
			2016 – 9
			2017 – 8
			2018 – 8

Źródło: Opracowanie wykonane przez Przemysława Dorszewskiego, 29.12.2016

Do pierwszych zadań wyznaczonych Działowi Ekonomicznemu należało zbadanie statystyk rybackich wytworzonych przez przedwojenną administrację, analiza wydajności połowowych poszczególnych łowisk oraz zagadnienia związane z racjonalnym rozmieszczeniem floty rybackiej w poszczególnych bazach. Działania te były niewątpliwie powiązane z racjonalnym zagospodarowaniem nowych obszarów uzyskanych na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Dodatkowo należy wspomnieć o stałym wzroście zatrudnienia w Dziale Ekonomicznym, który w niedalekiej przyszłości miał otrzymać więcej zadań badawczych.

    

Załoga trawlera Saturnia lata 1940-45 Trawler Neptun lata 1940-45

Początek lat 50. XX wieku cechował się stopniowym wzrostem połowów morskich Polski oraz przygotowaniami do wprowadzenia do powszechnego użycia przemysłowych flot dalekomorskich. Należy wskazać, że Dział Ekonomiczny MIR wykonywał pierwsze badania dotyczące efektywności kooperacji trawlerów z bazami oraz ekonomicznych aspektów tych zadań. W 1954 roku doszło do zmian organizacyjnych w Morskim Instytucie Rybackim, jednocześnie dotychczasowy Dział Ekonomiczny zmienił swoją nazwę na Zakład Morskiego Przemysłu Rybnego. Najlepszym potwierdzeniem dynamicznego rozwoju gospodarki rybnej było przekroczenie 100 000 ton połowów w 1955 roku, co jednocześnie wymuszało na instytucji badawczej rozszerzenie zakresu prowadzonych badań naukowych. Ostatecznie pod koniec lat pięćdziesiątych zmieniono ponownie nazwę pionu ekonomicznego na Zakład Ekonomiki i Statystyki Rybackiej.

W drugiej połowie lat 50. rozpoczęto szereg przygotowań do planu rozbudowy przemysłu rybnego w Polsce. W projekcie tym brali udział także pracownicy Zakładu Ekonomiki i Statystyki Rybackiej, którzy opracowywali zagadnienia z zakresu analizy możliwości przerobowych portów oraz przyszłościowego rozmieszczenia obiektów gospodarki rybnej.

Lata sześćdziesiąte XX wieku przyniosły dla gospodarki rybnej szereg zmian, do których należało między innymi wprowadzenie do eksploatacji pierwszych przemysłowych trawlerów przetwórni mających rozszerzyć zakres polskich połowów na dalsze łowiska. Podjęto dogłębną analizę dotychczasowej działalności floty, ze szczególnym uwzględnieniem mało udanych lugrotrawlerów oraz podjęto próbę oceny dotychczasowych osiągnięć gospodarki rybnej. Stale realizowano także projekty badawcze dla poszczególnych podmiotów. Od drugiej połowy lat sześćdziesiątych badano głównie ekonomiczne aspekty eksploatacji łowisk przez przemysłową flotę rybacką, upatrując w tym kierunku przyszły kształt krajowych połowów. Dodatkowo należy wspomnieć, że w 1966 roku polskie rybołówstwo przekroczyło granicę 300 000 ton połowów w skali roku. Jednocześnie od 1968 roku rozpoczęto cykliczne publikowanie branżowej analizy ekonomicznej „Morska gospodarka rybna”.

Lata siedemdziesiąte XX wieku należy uznać za okres najbardziej dynamiczny w dotychczasowej historii polskiego rybołówstwa. Był to czas ogromnych inwestycji oraz rozszerzenia zasięgu operacyjnego floty dalekomorskiej. Zakład Ekonomiki miał także swój chlubny udział w tych wydarzeniach. Świadomie rozpoczęto intensyfikację badań naukowych dotyczących zasobów oceanicznych i ich lepszego wykorzystania przez uprzemysłowioną flotę łowczą. W szczytowym dla polskiej gospodarki rybnej 1975 roku pozyskano łącznie ponad 816 000 ton ryb i organizmów morskich. W tym też roku Zakład Ekonomiki i Statystyki Rybackiej został włączony do pionu technologiczno-ekonomicznego, w którym funkcjonowały zakłady:

• Statków Rybackich,
• Techniki Rybackiej,
• Mechanizacji,
• Automatyzacji i Przetwarzania Danych,
• Technologii,
• Technologii Bezkręgowców

Kolejna dekada rozpoczęła się dla Zakładu Ekonomiki od zmian natury organizacyjnej. W 1980 roku w skład jednostki włączono Samodzielną Pracownię Prognozowania oraz Samodzielną Pracownię Organizacji Pracy. Niestety, dla polskiego rybołówstwa dalekomorskiego rozpoczął się stopniowy proces ograniczania połowów, co niewątpliwie wpłynęło na kierunki działań podejmowane przez Zakład Ekonomiki. Do najważniejszych zagadnień opracowywanych w latach osiemdziesiątych należały przede wszystkim reforma gospodarcza rybołówstwa oraz zagadnienie wykorzystania nowych łowisk dla dalekomorskiej floty łowczej. Dodatkowo rozpoczęto opracowywanie wnikliwych analiz dotyczących tej niezwykle istotnej dziedziny gospodarki. Zlikwidowano także pion technologiczno-ekonomiczny. Uwidoczniła się zmiana koniunktury gospodarczej, czego potwierdzeniem był spadek wielkości połowów oraz wydajności produkcji, a postulowana przez pracowników Zakładu Ekonomiki, w tym kierownika prof. dr. hab. Zygmunta Polańskiego, potrzeba pilnej reformy gospodarki rybnej nie znalazła posłuchu wśród rządzących.

Na początku lat dziewięćdziesiątych rozpoczął się stopniowy proces rezygnacji z projektów badawczych realizowanych w Zakładzie Ekonomiki w czasach gospodarki centralnie sterowanej.

Statek badawczy prof. Bogucki

Statek badawczy prof. Siedlecki

Rozpoczęto na szeroką skalę opracowywać projekty związane z prywatyzacją państwowych przedsiębiorstw, a także skupiono się na realizacji zagadnień podstawowych związanych z szeroko rozumianą ekonomiką rybołówstwa morskiego. 1 marca 1996 roku wskutek połączenia Zakładu Ekonomiki i Zarządzania z Samodzielną Pracownią Techniki Rybackiej utworzono Zakład Rybołówstwa. Działanie to miało na celu poprawienie efektywności prowadzonych badań naukowych oraz ich lepszą koordynację. Ostatecznie nowopowstały zakład zlikwidowano w czerwcu 1999 roku, powołując na jego miejsce reaktywowany Zakład Ekonomiki Rybackiej.

Pomimo stopniowego ograniczania zatrudnienia i reorganizacji Zakład Ekonomiki Rybackiej po 2000 roku nadal zajmuje się szeroko rozumianymi zagadnieniami związanymi z funkcjonowaniem rybołówstwa morskiego. Wszystkie najważniejsze dane publikowane są co roku w branżowej analizie ekonomicznej pt. „Morska Gospodarka rybna”. Dodatkowo rozpoczęto przygotowywanie polskiego rybołówstwa do akcesji do Unii Europejskiej. Po 2004 roku rozpoczęto opracowywanie zagadnienia funkcjonowania tej branży w ramach struktur Wspólnoty. Ostatnia zmiana o charakterze organizacyjnym miała miejsce w 2015 roku, kiedy Zakład Ekonomiki przekształcono na okres jednego roku w Zakład Ekonomiki, Technologii i Wdrożeń. Od stycznia 2016 roku jednostka organizacyjna ponownie funkcjonuje, jako Zakład Ekonomiki Rybackiej.

Poniższy załącznik w formacie PDF. prezentuje szczegółowe zagadnienia opracowane przez Zakład Ekonomiki Rybackiej w latach 1949-2015.

 

Bibliografia:

1. Krzeptowski M., Krzeptowska J., Zasolony król, Wydawnictwo Morski Instytut Rybacki, Gdynia 2012.
2. Krzeptowski M., Pół wieku i trzy oceany, Wydawnictwo Morski Instytut Rybacki, Gdynia 2006.
3. Materiały uzyskane od p. Przemysława Dorszewskiego.
4. Materiały wewnętrzne Zakładu Ekonomiki Rybackiej MIR.
5. Morska gospodarka rybna PRL 1945-1985, red. Borowski W., Bykowski P., Dutkiewicz D., et al., Wydawnictwo Morski Instytut Rybacki, Gdynia 1989.
6. Ropelewski A., Morski Instytut Rybacki, Ludzie i wydarzenia 1921-2001, Wydawnictwo Morski Instytut Rybacki, Gdynia 2001.
7. Wywiad przeprowadzony 20.01.2017 roku z p. Henrykiem Ganowiakiem.

 

Zdjęcia:

1. Kutry rybackie w porcie w Gdyni lata 1930-36; http://gdyniawsieci.pl/
2. Załoga trawlera Saturnia lata 1940-45; http://gdyniawsieci.pl/
3. Trawler Neptun lata 1940-45; http://gdyniawsieci.pl/
4. Statek badawczy prof. Bogucki; zbiory biblioteki MIR-PIB
5. Statek badawczy prof. Siedlecki; zbiory biblioteki MIR-PIB

Skład osobowy

Najważniejsze projekty (od 2015 r.)

1. Retrofitting of fishing fleets with low payback time and easy to deploy solutions for footprint and GHG emissions reduction (REFEST) – projekt w ramach Horizon Europa nr 101157663, 2024-2027, kierownik dr Marcin Rakowski.
2. Multiple Framework Contract in cascade for the provision of scientific advice in support of the common fisheries policy in EU waters (SANOBA2) – kontrakt ramowy KE, CINEA/2023/OP/0002, 2023-2026, kierownik dr Marcin Rakowski.
3. Multiple Framework Contract in cascade for the provision of scientific advice for Aquaculture (MRAGaqua) – kontrakt ramowy KE, CINEA/2022/OP/0014, 2023-2026, kierownik dr Adam Mytlewski.
4. Innovative approaches for marine and freshwater based ingredients to develop sustainable foods and value chains (IMPRESS) – projekt w ramach Horizon Europa nr 101084437, 2023-2027, kierownik dr Marcin Rakowski.
5. Upcycling side-streams for sustainable and healthy ingredients and new food concepts (Up4Food) – realizowany z programu JPI HDHL Joint Programming Initiative „A Healthy Diet for a Healthy Life” finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki (nr rej. projektu 2023/05/Y/HS4/00121).
6. Opracowanie założeń, testowanie i wdrażanie modelu zarządzania flotą rybacką oraz badania typowych łodzi rybackich (typical vessel approach) – badania zlecone przez MRiRW, 2024, kierownik dr Adam Mytlewski.
7. Service contract for establishing and running FAME-NET Support Unit (FSU) established under EMFAF 2021-2027 (EASME) 2018/S 124-281154 – projekt celowy KE, 2023-2027, kierownik projektu/ekspert geograficzny dr Marcin Rakowski.
8. Znajdowanie nowych rynków zbytu dla suma afrykańskiego z krajowej akwakultury (SUM/23) – projekt w ramach PO Rybactwo i Morze 2014-2020, 2023, kierownik mgr inż. Tomasz Kulikowski.
9. Kierunki rozwoju produktów rybnych z surowca wytworzonego w systemach obiegu zamkniętego RAS (ang. Recirculated Aquaculture Systems) na wybranych rynkach europejskich (Directions for the development of fish products from raw material produced in Recirculated Aquaculture Systems (RAS) in selected European markets) (EURAS) – dotacja celowa MRiRW, 2023, kierownik dr Adam Mytlewski.
10. Wskaźniki biologiczne, ekonomiczne i techniczne do sprawozdania pn. „Raport dotyczący działań Polski, mających na celu osiągnięcie równowagi między zdolnościami połowowymi a wielkościami dopuszczalnych połowów”– badania zlecone, projekt realizowany corocznie, kierownik dr Emil Kuzebski.
11. Badania ekonomiczne rybołówstwa morskiego, przetwórstwa rybnego zrealizowane w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej oraz wyniki społeczno-ekonomiczne badań pilotażowych akwakultury (karp i pstrąg) w Polsce – badania zlecone, projekt realizowany corocznie, kierownik dr Adam Mytlewski.
12. Pathogenic Vibrio bacteria in the current and future Baltic Sea waters: mitigating the problem (BaltVib) – umowa z Narodowym Centrum Nauki UMO-2020/02/Y/NZ8/00009 o realizację i finansowanie projektu badawczego, który uzyskał finansowanie w ramach konkursu „BiodivClim: Biodiversity and Climate Change”, 2021-2024, kierownik dr Marcin Rakowski.
13. Zmniejszenie negatywnego wpływu rybactwa śródlądowego na środowisko wodne poprzez innowacyjne zagospodarowanie małocennych gatunków ryb (Małocenne/20) – projekt w ramach PO Rybactwo i Morze 2014-2020, 2021-2023, kierownik dr inż. Olga Szulecka.
14. Badanie lokalnego rynku ryb i produktów rybnych, ze szczególnym uwzględnieniem podaży, popytu i kanałów dystrybucji dla ryb z lokalnych dostaw (RybKom) – projekt w ramach PO Rybactwo i Morze 2014-2020, 2021-2022, kierownik mgr inż. Tomasz Kulikowski.
15. Bio-based strategies and roadmaps for enhanced rural and regional development in the EU BE-Rural – projekt w ramach Horizon 2020 nr 818478, 2019-2022, kierownik dr Marcin Rakowski
16. Growing Algae Sustainable in the Baltic Sea, GRASS – projekt w ramach Interreg Baltic Sea Region, 2019-2021, kierownik mgr inż. Tomasz Kulikowski
17. Framework Contract for the Studies providing scientific advice in support of the Common Fisheries Policy in EU waters, excluding the Mediterranean and Black Sea, Lot 1: Scientific advice in support of the CFP in the Baltic Sea and North Sea EU waters (SANOBA) – projekt celowy KE, EASME/EMFF/2018/011 – Lot 1, 2019-2023, kierownik dr Marcin Rakowski.
18. Opracowanie „Kodeksu dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb” (KODEKS/18) – projekt w ramach PO Rybactwo i Morze 2014-2020, 2018-2020, kierownik dr inż. Olga Szulecka.
19. Kierunki wzrostu wartości dodanej ryb i produktów rybnych rybołówstwa przybrzeżnego oraz ich oznakowanie – badania statutowe MIR-PIB, 2018, kierownik dr inż. Olga Szulecka.
20. Innovative processing to preserve positive health effects in pelagic fish products, ProHealth – projekt w ramach Horizon 2020/JPI, 2017-2019, kierownik projektu dr Adam Mytlewski.
21. Strategic Use of Competitiveness towards Consolidating the Economic Sustainability of the european Seafood sector, SUCCESS – projekt w ramach Horizon 2020 nr 635188-2, 2015-2018, kierownicy projektu: dr inż. Olga Szulecka, dr Marcin Rakowski.
22. Contract for the Provision of Services in Support of Fisheries and Aquaculture, Monitoring and Evaluation under the EMFF 2014-2020, FAME – projekt celowy KE, 2015-2021, kierownik projektu dr Marcin Rakowski.

Najważniejsze publikacje (od 2018 r.)

1. Rakowski M., Mytlewski A., Piwowarczyk J., 2023. Recognition of the vibriosis risk in Polish coastal waters of the Baltic Sea and public engagement in its mitigation. Journal of Water and Land Development, No. 59 (X–XII): 291–297, DOI: 10.24425/jwld.2023.148454.
2. Szulecka O. Sum afrykański – charakterystyka technologiczna i możliwości wykorzystania w przetwórstwie rybnym i gastronomii. W: T. Kulikowski (red.) Sum afrykański (stawada) – cenny produkt krajowej akwakultury, Gdynia, MIR-PIB, s. 59-90, ISBN 978-83-61650-35-5.
3. Kulikowski T. Sum afrykański w świetle ilościowych badań konsumenckich na rynku polskim i wybranych rynkach zagranicznych. W: T. Kulikowski (red.) Sum afrykański (stawada) – cenny produkt krajowej akwakultury, Gdynia, MIR-PIB, s. 101-125, ISBN 978-83-61650-35-5.
4. Krupska J., Kulikowski T. Sum afrykański w światowej i krajowej akwakulturze. W: T. Kulikowski (red.) Sum afrykański (stawada) – cenny produkt krajowej akwakultury, Gdynia, MIR-PIB, s. 11-38, ISBN 978-83-61650-35-5.
5. Mytlewski A. Kanały dystrybucji i logistyka suma afrykańskiego. W: T. Kulikowski (red.) Sum afrykański (stawada) – cenny produkt krajowej akwakultury, Gdynia, MIR-PIB, s. 91-100, ISBN 978-83-61650-35-5.
6. Mytlewski A. Silne i słabe strony, szanse i zagrożenia dla produkcji suma afrykańskiego w Polsce. W: T. Kulikowski (red.) Sum afrykański (stawada) – cenny produkt krajowej akwakultury, Gdynia, MIR-PIB, s. 127-134, ISBN 978-83-61650-35-5.
7. Kulikowski T., Szulecka O. Wizerunek ryb małocennych i skłonność do zakupu produktów z tych ryb w świetle przeprowadzonych jakościowych badań konsumenckich. W: A. Cejko i A. Wołos (red.) Potencjał ryb małocennych w Polsce. Uwarunkowania i perspektywy zrównoważonego wykorzystania, Olsztyn, IRS-PIB, s. 57-77, ISBN 978-83-66805-16-3.
8. Szulecka O., Ruczyńska W., Góra A., Szlinder-Richert J., Radomski M. 2023. Składniki odżywcze w mniejszych sortymentach ryb karpiowatych z wybranych jezior w woj. warmińsko-mazurskim. W: A. Cejko i A. Wołos (red.) Potencjał ryb małocennych w Polsce. Uwarunkowania i perspektywy zrównoważonego wykorzystania, Olsztyn, IRS-PIB, s. 79-103, ISBN 978-83-66805-16-3.
9. Krupska J., Mytlewski A., Szulecka O. Projekcja efektywności ekonomicznej produkcji wyrobów z ryb małocennych. W: A. Cejko i A. Wołos (red.) Potencjał ryb małocennych w Polsce. Uwarunkowania i perspektywy zrównoważonego wykorzystania, Olsztyn, IRS-PIB, s. 105-128, ISBN 978-83-66805-16-3.
10. Thor, P., Naddafi, R., Nadolna-Ałtyn, K., Oesterwind, D., Henseler, C., Behrens, J.W., Erlandsson, M., Florin, A.-B., Jakubowska-Lehrmann, M., Jaspers, C., Lehtiniemi, M., Putnis, I., Quirijns, F.J., Rakowski, M., Rozenfelde, L., Ustups, D., Wandzel, T., Witalis, B. and Woźniczka, A. 2023. Invasive species in the Baltic Sea and their impact on commercial fish stocks, European Commission, Publications Office of the European Union, Luxembourg, 2023, doi:10.2926/175875.
11. Jacobsen, N.S., Nadolna-Altyn, K., Ustups, D., Lindmark, M., Griffiths, C., Abdullah, M., Balliu, D., Bartolino, V., Belgrano, A., Boois, I. de, Casini, M., Celie, L., Couce, E., Hal, R. van, Josias Nielsen, J., Kokubun, E.E., Kruze, E., Kvaavik, C., Lamb, P.D., Lemey, L., Levinsky, S.E., Maertens, I., Pachur, M., Pawlak, J., Pinnegar, J.K., Plantener, N., Quirijns, F.J., Raat, H., Rakowski, M., Scherffenberg Lundgaard, L., Sics, I., Stenersen Hansen, S.B., Stolk, D., Thompson, M.S.A., Torreblanca, E., Vingaard Larsen, P., Vinther, M., Wikström, K., Wittoeck, J. 2023. Study on stomach content of fish to update databases and analyse possible changes in diet or food web interactions, doi: 10.2926/683598.
12. Quirijns, F.J., Feary, D.A., Hoekstra, G., Cardoso, C., Broeze, J., Metz, S., De Clercq, A., Ramos, S., Mytlewski, A., Wever, A., Deetman, B., Hammarlund, C., Villanueva, D., Puértolas, E., Torreele, E., Triantaphyllidis, G., Polet, H., Owen, H., Blomquist. J., Snels. J., Rakowski, M., Mommens, M-P., Keatinge, M., Turenhout, M., Gutiérrez, M., Bandarra, N., van den Burg, S., Hornborg, S., Waldo, S., Katsanevakis, S., Mangi, S.C., Plevoets, T., Vernooij, V., Sidemo-Holm, W. and Guo, X. 2023. Adapting postharvest activities in the value chain of fisheries and aquaculture to the effects of climate change and mitigating their climate footprint through the reduction of greenhouse gas emissions, Publications Office of the European Union, 10.2826/851714.
13. Quirijns, F.J., Feary, D.A., Hoekstra, G., Cardoso, C., Broeze, J., Metz, S., De Clercq, A., Ramos, S., Mytlewski, A., Wever, A., Deetman, B., Hammarlund, C., Villanueva, D., Puértolas, E., Torreele, E., Triantaphyllidis, G., Polet, H., Owen, H., Blomquist. , Snels. J., Rakowski, M., Mommens, M-P., Keatinge, M., Turenhout, M., Gutiérrez, M., Bandarra, N., van den Burg, S., Hornborg, S., Waldo, S., Katsanevakis, S., Mangi, S.C., Plevoets, T., Vernooij, V., Sidemo-Holm, W. and Guo, X. 2003. Adapting postharvest activities in the value chain of fisheries and aquaculture to the effects of climate change and mitigating their climate footprint through the reduction of greenhouse gas emissions-Annexes, Publications Office of the European Union, doi: 10.2826/233553.
14. Kuzebski E., Hryszko K. 2023. Polityka rybacka i regulacje rynku ryb. E. Kuzebski. Rybołówstwo morskie. W: Rynek ryb – stan i perspektywy. Warszawa, Wyd. Inst. Ekonomiki Rolnictwa i Gosp. Żywnościowej, listopad, Analizy rynkowe nr 34. ISSN 1732-5889.
15. Mytlewski A., Kulikowski T. 2023. Próba diagnozy sytuacji ekonomicznej gospodarstw karpiowych w świetle wyników pilotażowego badania RRW-21 za 2021 r. W: J. Śliwiński (red.) Karp na fali, Poznań, PTR, s. 63-69, ISBN 978-83-9622730-3-1.
16. Kulikowski T. 2023. Sezon sprzedażowy karpi AD 2022 w świetle badań konsumenckich. W: J. Śliwiński (red.) Karp na fali, Poznań, PTR, s. 38-44, ISBN 978-83-9622730-3-1.
17. The 2023 Annual Economic Report on the EU Fishing Fleet (STECF 23-07) praca zbiorowa pod redakcją Parlezo, R., Sabatella, E., Virtanen, J., Tardy Martorell, M., Guillen, J. ISBN 978-92-68-07813-6 (online); ISSN: 1831-9424 (online),1831-9424 DOI: 10.2760/423534 (online), Luxembourg Publications Office of the European Union, 2023 (współautor Kuzebski).
18. Kotta J., Raudsepp U., Szava-Kovats R., Aps R., Armoskaite A., Barda I., Bergström P., Futter M., Gröndahl F., Hargrave M., Jakubowska M., Jänes H., Kaasik A., Kraufvelin P., Kovaltchouk N., Krost P., Kulikowski T., Kõivupuu A., Kotta I., LeesSander Loite L., Maljutenko I., Nylund G., Paalme T., Pavia H., Purina I., Rahikainen M., Sandow V., Visch W., Yang B., Barboza F.R. 2022. Assessing the potential for sea-based macroalgae cultivation and its application for nutrient removal in the Baltic Sea, Science of the Total Environment, 839, https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2022.156230.
19. Szulecka O. Farsze rybne – możliwości wykorzystania ryb małocennych. W: A. Cejko i A. Wołos (red.) Działalność podmiotów rybackich i wędkarskich w 2021 roku. Uwarunkowania gospodarcze, ekonomiczne, środowiskowe i klimatyczne,. Olsztyn, IRS, s. 209-219, ISBN 978-83-66805-08-8.
20. Bastardie F., Feary D.A., Kell L., Brunel T., Metz T., Döring R., Ritzau Eigaard O., Basurko O.C., 2022, Climate change and the Common Fisheries Policy: adaptation and building resilience to the effects of climate change on fisheries and reducing emissions of greenhouse gases from fishing, Publications Office of the European Union, doi: 10.2926/155626, (wkład ze strony MIR-PIB: K. Nadolna-Ałtyn, Rakowski).
21. Bastardie F., Feary D.A., Kell L., Brunel T., Metz T., Döring R., Ritzau Eigaard O., Basurko O.C. 2022. Climate change and the Common Fisheries Policy: adaptation and building resilience to the effects of climate change on fisheries and reducing emissions of greenhouse gases from fishing – Annexes, Publications Office of the European Union, doi: 10.2926/47415, (wkład ze strony MIR-PIB: K. Nadolna-Ałtyn, Rakowski).
22. Hintzen N. & Wakeford R. (ed.), Van Bogaert N., Lemey l., De Peuter S., Kraan M., Giesbers E., Sanderse J., Steins N.A., Ustups D., Plikšs, M. Bartolino V., Hansson M., Valentinsson D., Ringdahl K., Rakowski M., Mytlewski A., Panayotova M., Galatchi M., Tiganov G., Mangi Chai S., Abreu S., Metz S., Aranda M., Perales C., Triantaphyllidis G., Strbenac A, Hayes D., Alhaija R., Gugnali A., Mravlje E,, Vandamme S., 2022. CFP Regionalization, Publications Office of the European Union, doi: 10.2926/367725.
23. Hintzen N. & Wakeford R. (ed.), Poelman M., Temple A.J., van de Burg S., Petersen J.K., Taylor D., Hodgson S., de Clerck A., Owen H., Triantaphyllidis G.V., Payne I., Dalsgaard J., Deetman B., Ecke M., Pousão-Ferreira P., Gaffney J., Garmendia J.M., Jokumsen A., Knöpfel T., Lansbergen R., Matthes S., Mytlewski A., O’Beirn F., Pedersen P.B., Pelikan J., Rakowski M., Ramos J., Ribeiro L., Ruane N., Rurangwa E., Schotanus J., Solaun O., Szulecka O., de Bruijn P., van Oostenbrugge H. 2022. Study on state-of-the-art scientific information on the impacts of aquaculture activities in Europe, Publications Office of the European Union, doi: 10.2926/929238.
24. Döring, R., Edebohls, I. Pearce, J., Wakeford, R., Hintzen, N. (ed.)., Abreu, S., Alhaija, R. A., Aranda, M., Depeuter, S., Deetman, B., Frigioiu, I., Hammerlund, C., Hayes, D.R., Heyworth, S., Kovacs, M., Masinovic, I., Metz, S., Mol, A., Mytlewski, A., Ottolenghi, F., Owen, H., Rakowski, M., Raykov, V., Salz, P., Storr-Paulsen, M., Sys, K., Triantaphyllidis, G. V., Ustups, D., Van Bogaert, N., Van Oostenbrugge, H., Verginelli, G., Waldo, S., Study on the main effects of the COVID-19 pandemic on the EU fishing and aquaculture sectors, Publications Office of the European Union, 2021, doi: 10.2826/634795.
25. Krupska J., Psuty I., Jakubowska M., Macroalgae applications. W: T. Kulikowski (red.) Guide to macroalgae cultivation and use in the Baltic Sea Region, Gdynia, MIR-PIB, s. 15-33, ISBN 978-83-61650-25-6
26. Szulecka O., Kulikowski T., Macroalgae food market. W: T. Kulikowski (red.) Guide to macroalgae cultivation and use in the Baltic Sea Region, Gdynia, MIR-PIB, s. 35-48, ISBN 978-83-61650-25-6.
27. Kulikowski T., Consumer attidute. W: T. Kulikowski (red.) Guide to macroalgae cultivation and use in the Baltic Sea Region, Gdynia, MIR-PIB, s. 49-57, ISBN 978-83-61650-25-6.
28. Kulikowski T., Macroalgae market size in BSR. W: T. Kulikowski (red.) Guide to macroalgae cultivation and use in the Baltic Sea Region, Gdynia, MIR-PIB, s. 59-63, ISBN 978-83-61650-25-6.
29. Krupska J., Jakubowska M., Cultivation technology, harvesting, postharvest treatment. W: T. Kulikowski (red.) Guide to macroalgae cultivation and use in the Baltic Sea Region, Gdynia, MIR-PIB, s. 75-80, ISBN 978-83-61650-25-6.
30. Krupska J., Operational cost production for macroalgae cultivation in the Baltic Proper. W: T. Kulikowski (red.) Guide to macroalgae cultivation and use in the Baltic Sea Region, Gdynia, MIR-PIB, s. 81-86, ISBN 978-83-61650-25-6.
31. Kulikowski T., SWOT analysis and recommendations W: T. Kulikowski (red.) Guide to macroalgae cultivation and use in the Baltic Sea Region, Gdynia, MIR-PIB, s. 87-88, ISBN 978-83-61650-25-6.
32. Cropotova J., Mozuraityte R., Standal I.B., Szulecka O., Kulikowski T., Mytlewski A., Rustad T. 2021. Sensory and physicochemical quality characteristics of haddock fish cake enriched with Atlantic mackerel. Food Technology and Biotechnology, 59(1): 4–15, DOI: 10.17113/ftb.59.01.21.6695.
33. Colmorgen F., Khawaja C. Rutz D., 2020. Handbook on regional and local bio-based economies, WIP Munich, ISBN 978-3-936338-61-4, (wkład ze strony MIR-PIB: Rakowski, A. Mytlewski).
34. Psuty I., Kulikowski T., Szymanek L. 2020. Integrating small-scale fisheries into Polish maritime spatial planning. Marine Policy. 120. 104116. 10.1016/j.marpol.2020.104116.
35. Kulikowski T. Rynek produktów z karpi, a oczekiwania konsumentów. Potrzeby w zakresie edukacji, promocji i rozwoju produktów, W: M. Kowalska-Góralska (red.) Perspektywy polskiej akwakultury karpia, Poznań, PTR, s. 13-23, ISBM 978-83-942509-8-0.
36. Kulikowski T. Sprzedaż pstrąga w nowej rzeczywistości: oczekiwania konsumentów w trakcie i po epidemii COVID-19, kierunki kreacji rynku, W: A, Kowalska i R. Kowalski (red.) XLV Szkolenie – Konferencja Hodowców Ryb Łososiowatych. Webinarium. Lębork, SPRŁ, s. 96-104, ISBN 978-83-948062-4-8.
37. Szulecka O., Podolska M. 2020. Identyfikowalność surowców rybnych w zakładach przetwórstwa w aspekcie obecności pasożytów u dorszy. W: A. Ocieczek (red.) Bezpieczeństwo żywności. Food safety, UWM, Gdynia, s. 144-159, ISBN 978-83-7421-343-1.
38. Szulecka O. Prawne wymagania higieniczne dla wszystkich rodzajów przetwórstwa ryb. W: O. Szulecka (red.) „Kodeks dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb” MIR-PIB, Gdynia, s. 67-84, ISBN 978-83-61650-21-8.
39. Szulecka O. Identyfikowalność produktów rybołówstwa i akwakultury. W: O. Szulecka (red.) Kodeks dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb, MIR-PIB, Gdynia, s. 85-96, ISBN: 978-83-61650-21-8.
40. Szulecka O. Znakowanie produktów rybołówstwa i akwakultury. W: O. Szulecka (red.) Kodeks dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb, MIR-PIB, Gdynia, s. 97-122, ISBN: 978-83-61650-21-8.
41. Szulecka O. Dodatki do żywności dopuszczone do ryb i produktów rybnych, W: O. Szulecka (red.) Kodeks dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb, MIR-PIB, Gdynia, s. 243-257, ISBN: 978-83-61650-21-8.
42. Szulecka O. Prawne wymagania higieniczne przetwórstwa ryb na małą skalę. W: O. Szulecka (red.) Kodeks dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb, MIR-PIB, Gdynia, s. 277-295, ISBN: 978-83-61650-21-8.
43. Szulecka O. Dobrowolne systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa żywności. W: O. Szulecka (red.) Kodeks dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb, MIR-PIB, Gdynia, s. 297-304, ISBN: 978-83-61650-21-8.
44. Szulecka O. Zafałszowania produktów rybołówstwa i akwakultury. W: O. Szulecka (red.) Kodeks dobrych praktyk produkcyjnych w przetwórstwie ryb, MIR-PIB, Gdynia, s. 297-312, ISBN: 978-83-61650-21-8.
45. Malesa‐Ciećwierz M., Szulecka O., Adamczyk M. 2019. Polycyclic aromatic hydrocarbon contamination of Polish smoked fish: Assessment of dietary exposure. J Food Process Preserv.e13962. https://doi.org/10.1111/jfpp.13962.
46. Kowalski R., Kulikowski T. Ryby bez ości – pragnienia konsumentów oraz współczesne możliwości technologiczne a akceptowalność rynkowa zwierząt modyfikowanych genetycznie, W: Kowalska A. i Kowalski R. (red.) XLIV Szkolenie – Konferencja Hodowców Ryb Łososiowatych Materiały Szkoleniowe, Gdynia, SPRŁ, s. 53-60, ISBN 978-83-948062-2-4
47. Szulecka O. Nowe kierunki rozwoju technologii przetwórstwa produktów rybołówstwa i akwakultury, W: M. Mickiewicz (red.) Szanse i zagrożenia dla wzrostu spożycia polskich ryb, Olsztyn, IRS, s. 31-39, ISBN 978-83-60111-94-9.
48. Rakowski M., Kulikowski T. Rola badań konsumenckich we wprowadzaniu na rynek i promocji nowych produktów rybnych, W: M. Mickiewicz (red.) Szanse i zagrożenia dla wzrostu spożycia polskich ryb, Olsztyn, IRS, s. 41-52, ISBN 978-83-60111-94-9.
49. Ciołek D., (…) Rakowski M., et al. 2018. The perspective of Polish fishermen on maritime spatial planning, Ocean and Coastal Management, 166:113-124. DOI: 10.1016/j.ocecoaman.2018.07.001.
50. Carvalho N., (…) Kuzebski E.,et al. 2018. The 2018 Annual Economic Report on the EU Fishing Fleet (STECF 18-07), Carvalho N., Keatinge M., Guillen J. (eds.), Luxembourg, Publications Office of the European Union, s. 587, ISBN 978-92-79-79390-5 DOI:10.2760/56158. Publikacja cykliczna.
51. Szulecka O. Czy tradycyjne lub lokalne produkty rybne mają szansę dotrzeć do szerokiego grona konsumentów? W: A. Wołos (red.) Działania prośrodowiskowe w racjonalnej gospodarce rybackiej, Olsztyn, IRS, s. 109-118, ISBN 978-83-601119-0-1.
52. Szulecka O., Czerwiński T. 2018. Ryby małocenne – kierunki wykorzystania, W: M. Mickiewicz i A. Wołos (red.) Działalność podmiotów rybackich i wędkarskich w 2017 roku, Olsztyn, IRS, s. 167-178, ISBN 978-83-60111-91-8.
53. Chrościcki T., Kuzebski E., Pieńkowska B., Kieliszewska M.,Lirski A., Hryszko K., Szostak S., Drożdż J. 2018. Rynek ryb – stan i perspektywy. Seria: Analizy rynkowe, nr 28, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy. Publikacja cykliczna.
54. Kulikowski T. Wizerunek pstrąga tęczowego i palii w kontekście potencjału promocji tych ryb na rynku polskim, W: A. Kowalska i R, Kowalski (red.) XLIII Szkolenie-Konferencja Hodowców Ryb Łososiowatych. Materiały szkoleniowe. Lębork, Stowarzyszenie Producentów Ryb Łososiowatych, s. 35-43, ISBN 978-83-948062-1-7.