Prace badawcze prowadzi w Morskim Instytucie Badawczym liczny zespół naukowców i ekspertów z różnych dziedzin związanych z ekosystemami morskimi i sektorem rybnym. Wyniki analiz są zazwyczaj publikowane w anglojęzycznych czasopismach naukowych, zdobywając uznanie w międzynarodowym gronie badaczy danej problematyki. Jednocześnie jako Państwowy Instytut Badawczy odpowiedzialny za Wieloletni Program Zbioru Danych Rybackich, a także realizując szereg innych prac badawczych i rozwojowych, w trakcie całego roku tworzymy setki opinii, ekspertyz i opracowań na rzecz organów administracji rządowej, podmiotów publicznych, organizacji pozarządowych i przemysłu. Żadne z powyższych źródeł informacji nie służy szerszemu odbiorcy w Polsce, który jest zainteresowany rzetelną, zweryfikowaną wiedzą naukową na temat Morza Bałtyckiego i sektora rybnego w Polsce. Dlatego właśnie, z okazji 95-lecia MIR – PIB, z przyjemnością oddaję w Państwa ręce tomy zawierające artykuły dotyczące trzech podstawowych działów aktualnych tematów badań naukowych, do których tworzenia zaprosiłam naszych najlepszych ekspertów.
Tom I – Zasoby ryb i rybołówstwo – zawiera prace przedstawiające podstawy metodyczne wnioskowania o dynamice najważniejszych stad ryb bałtyckich, ich rozmieszczeniu, uzupełnieniu i eksploatacji. Analizy takie bazują na wynikach powtarzalnego monitoringu stanu środowiska morskiego z istotnym wpływem wlewów z Morza Północnego, wynikach rejsów badawczych koordynowanych międzynarodowo i prowadzonych przez wszystkie państwa nadbałtyckie oraz określaniu składu połowów i wyników ekonomicznych polskiego rybołówstwa. Zaprezentowano tu również prace przedstawiające plan zarządzania węgorzem europejskim, historię zarybień rybami łososiowatymi oraz analizę intensywnie rozwijającego się w ostatnich dekadach dorszowego rybołówstwa rekreacyjnego.
Tom II – Stan środowiska południowego Bałtyku – przedstawia wybór wyników badań z szerokiego zakresu analiz środowiskowych Morza Bałtyckiego realizowanych w MIR – PIB. Za najpoważniejszy problem Bałtyku uważa się jego eutrofizację, za którą według HELCOM to nadal Polska ponosi największą odpowiedzialność, wprowadzając ładunki biogenów pochodzących z nawozów rolniczych wodami Wisły i Odry. Kompleksowa analiza danych i parametrów modeli podważa taką tezę. W tomie przedstawione są również prace dotyczące innych parametrów środowiskowych (warunki tlenowe, zasolenie), biologicznych (sieć troficzna, zapasożycenie) i antropogenicznych (trwałe zanieczyszczenia organiczne) wpływających na funkcjonowanie ekosystemu Bałtyku lub uważanych za groźne (amunicja chemiczna).
Tom III – Produkty i przetwórstwo rybne – prezentuje prace dotyczące problemów tego sektora rybnego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa surowca, w szczególności ryb pelagicznych z Bałtyku, które mogą być w większym zakresie przetwarzane na cele konsumpcyjne. Duży wpływ na możliwości zwiększenia produkcji ma popyt konsumentów, którzy bywają wprowadzani w błąd doniesieniami medialnymi o substancjach niepożądanych w produktach rybnych. Z tego powodu w monografii przedstawiono dwie prace dotyczące wyników analiz chemicznych ryb i produktów rybnych dostępnych na polskim rynku. Cykl badań dopełniają analizy funkcjonowania łańcucha dostaw ryb bałtyckich, a także prezentacje niewykorzystanego potencjału gospodarki cyrkularnej, wykorzystującej do dalszej produkcji surowce odpadowe.
Zastępca Dyrektora ds. Naukowych
dr hab. inż. Iwona Psuty prof. nadzw.
Wersja elektronicza (PDF)
Informacje
95-lecie Morskiego Instytutu Rybackiego:
aktualne tematy badań naukowych
TOM I – Zasoby ryb i rybołówstwo
TOM II – Stan środowiska południowego Bałtyku
TOM III – Produkty i przetwórstwo rybne
Redakcja naukowa
dr hab. inż. Iwona Psuty
Koordynacja wydania
Anna Ochman
Skład, opracowanie graficzne, projekt okładki, przygotowanie do druku
Grzegorz Kozłowski (grazer24@poczta.onet.pl)
Wydawca
Morski Instytut Rybacki – Państwowy Instytut Badawczy
81-332 Gdynia, ul. Kołłątaja 1
tel. +48 58 73 56 232
sekretariat@mir.gdynia.pl
www.mir.gdynia.pl
Publikacja jest dostępna na licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska.
Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów. Zezwala się na wykorzystanie publikacji zgodnie z licencją – pod warunkiem zachowania niniejszej informacji licencyjnej oraz wskazania autorów jako właścicieli praw do tekstu.
Treść licencji jest dostępna na stronie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/
Gdynia 2016
ISBN 978-83-61650-16-4
Spis treści
TOM I – Zasoby ryb i rybołówstwo
- Jan Horbowy
Biologiczne i matematyczne podstawy zarządzania zasobami ryb – przegląd metod
(Biological and mathematical bases of fisheries management – review of methods)
- Włodzimierz Grygiel, Krzysztof Radtke, Zuzanna Mirny, Mirosław Wyszyński
Bałtyckie rejsy badawcze jako podstawa oceny rozmieszczenia i liczebności rekrutujących pokoleń dorszy, śledzi, szprotów i storni
(Baltic research surveys as a basis for the evaluation of distribution and abundance of cod, herring, sprat and flounder from recruiting year-classes)
- Tycjan Wodzinowski, Krzysztof Radtke, Katarzyna Nadolna-Ałtyn, Lena Szymanek, Bartosz Witalis
Wpływ wlewów z Morza Północnego do Morza Bałtyckiego na rozwój stada dorsza
(The impact of inflows from the North Sea to the Baltic Sea on the development of cod stocks)
- Tomasz Nermer, Stanisław Robak, Łukasz Giedrojć
Plan gospodarowania zasobami węgorza w Polsce i Europie – wdrożenie i perspektywy
(Eel management plans in Poland and Europe)
- Adam Mytlewski
Ekonomika polskiej floty rybołówstwa bałtyckiego w latach 2010-2014
(Economics of the Polish Baltic fishing fleet in 2010-2014)
- Krzysztof Radtke, Henryk Dąbrowski
Dynamika dorszowego rybołówstwa rekreacyjnego w wybranych portach polskiego wybrzeża w latach 1999-2014
(Dynamics of cod recreational fisheries in selected ports of the Polish coast during years 1999-2014)
- Ryszard Bartel, Wojciech Pelczarski, Janina Kardela, Katarzyna Nadolna-Ałtyn, Adam M. Lejk
Restytucja łososia i troci w wodach Polski: przegląd i kalendarium działań
(Restitution of salmon and sea trout in Polish waters: a review and a chronology of activities)
TOM II – Stan środowiska południowego Bałtyku
- Piotr Margoński
Czynniki środowiskowe warunkujące rekrutację ryb w południowym Bałtyku – kierunki badań
(Environmental factors influencing the recruitment of fish in the southern Baltic Sea – research directions)
- Marianna Pastuszak, Mariusz Zalewski, Tycjan Wodzinowski, Krzysztof Pawlikowski
Eutrofizacja w Morzu Bałtyckim – konieczność holistycznego podejścia do problemu
(Eutrophication in the Baltic Sea – necessity of a holistic approach to the problem)
- Magdalena Podolska, Katarzyna Nadolna-Ałtyn
Pasożyty ryb – bioindykatory zanieczyszczenia środowiska czynnikami neurotoksycznymi
(Fish parasites – bioindicators of environmental pollution with neurotoxic agents)
- Henryka Dąbrowska, Agnieszka Góra
Trwałe zanieczyszczenia organiczne u turbota (Psetta maxima) w południowym Bałtyku: stężenia, dystrybucja międzytkankowa, ocena ryzyka
(Persistent organic pollutants in turbot (Psetta maxima) in the southern Baltic Sea: concentrations, inter-tissue distribution, risk assessment)
- Szymon Smoliński
Wskaźniki ichtiofauny w ocenie stanu środowiska morskiego
(Ichthyofauna indicators in the assessment of the marine environment status)
- Eugeniusz Andrulewicz
Amunicja chemiczna w Bałtyku a możliwości skażenia ryb i środowiska morskiego
(Chemical weapon in the Baltic Sea relation to environmental and fish pollution level)
- Marzenna E. Pachur, Joanna Pawlak
Zmiany w składzie pokarmu i odżywianie się dorsza (Gadus morhua) w południowym Bałtyku na przestrzeni ostatnich lat
(Changes in the food composition and feeding of cod (Gadus morhua) in the Southern Baltic Sea over the past years)
TOM III – Produkty i przetwórstwo rybne
- Małgorzata Kieliszewska
Charakterystyka przetwórstwa rybnego w Polsce w latach 2006-2014 na podstawie kwestionariuszy statystycznych RRW-20
(Characteristics of fish processing in Poland during 2006-2014 based on statistical questionnaires RRW-20)
- Zygmunt Usydus, Joanna Szlinder-Richert
Ryby i przetwory rybne na polskim rynku – wartość odżywcza i walory prozdrowotne
(Fish and fish products on the Polish market – nutritional value and health-promoting qualities)
- Bogusław Pawlikowski, Andrzej Dowgiałło
Techniczno-technologiczne uwarunkowania wzrostu przetwórstwa szprotów bałtyckich na cele konsumpcyjne: przegląd badań i prac rozwojowych MIR – PIB
(Technical and technological conditions for increase in processing of Baltic sprat for consumption purposes: a review of research and development works of the National Marine Fisheries Research Institute (NMFRI))
- Marcin Rakowski
Rola portów i przystani morskich w łańcuchu dostaw ryb
(The role of marine harbours in the fish supply chain)
- Andrzej Dowgiałło, Bogusław Pawlikowski
Technologie pozyskiwania wartościowych produktów rynkowych z odpadowych surowców przetwórstwa karpi
(Technologies of obtaining valuable market products from post-processing carp raw materials)
- Joanna Szlinder-Richert, Zygmunt Usydus
Substancje niepożądane w rybach i przetworach rybnych z polskiego rynku
(Undesirable substances in fish and fish products on the Polish market)
- Magdalena Raftowicz-Filipkiewicz
Uwarunkowania gospodarki cyrkularnej w rybactwie śródlądowym na przykładzie Doliny Baryczy
(Conditions of the circular economy in the inland fisheries on the example of the Barycz Valley (Poland))
