Posiedzenie Rady Naukowej Morskiego Instytutu Rybackiego – Państwowego Instytutu Badawczego

Posiedzenie Rady Naukowej Morskiego Instytutu Rybackiego – Państwowego Instytutu Badawczego
Posiedzenie Rady Naukowej Morskiego Instytutu Rybackiego – Państwowego Instytutu Badawczego

W dniu 5 marca br. odbyło się pierwsze w tym roku posiedzenie Rady Naukowej Morskiego Instytutu Rybackiego – Państwowego Instytutu Badawczego. Rada, która rozpoczęła kadencję na początku 2017 r., liczy 28 członków, w tym: 14 pracowników naukowych Instytutu i 14 osób spoza Instytutu, powołanych w skład Rady przez Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Zgodnie z przyjętym porządkiem obrad, Zastępca Dyrektora ds. Naukowych, dr hab. inż. Iwona Psuty prof. nadzw., przedstawiła osiągnięcia naukowe MIR-PIB za rok ubiegły.

2017 - 72 projekty

2017 - koszt projektów 14 mln 918 tys. zł

PR – europejskie Programy Ramowe (7 Program Ramowy, Horyzont 2020)
WPZDR – Wieloletni Program Zbioru Danych Rybackich
NCN – Narodowe Centrum Nauki
NCBiR – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
MGMiŻŚ – Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej

MIR-PIB w 2017 r. realizował szereg projektów statutowych, których wielka różnorodność spowodowała zaangażowanie wszystkich Zakładów Naukowych MIR-PIB. Ważną częścią prezentowanych badań naukowych były projekty współfinansowane ze środków zagranicznych (7 Program Ramowy, BONUS, Fundacja BalticSea, HORYZONT 2020, BIOSTRATEG, INTERREG South Baltic, Fundusze Norweskie i inne). Realizowane projekty zostały przedstawione w sześciu blokach, tak jak zakładał to plan badań na rok 2017.

Podstawy naukowe zrównoważonego zarządzania zasobami ryb:

Dotacja MNiSW 2017

  1. Morska Gospodarka Rybna (2015-16);
  2. Dynamika populacji ważniejszych ryb użytkowych w świetle czynników środowiskowych wraz z implikacjami dotyczącymi racjonalnego gospodarowania zasobami;
  3. Różnorodność biologiczna i produktywność makrozoobentosu w polskiej strefie południowego Bałtyku i w Zalewie Wiślanym;
  4. Zmiany u podstaw sieci troficznej w południowym Bałtyku pod wpływem czynników antropogenicznych: opracowanie istniejącej w MIR-PIB bazy danych produkcji pierwotnej, fitoplanktonu i bakterioplanktonu;
  5. Lokalizacja i mapowanie obszarów reprodukcji istotnych dla rybołówstwa gatunków ryb w estuarium Odry.

Inne źródła finansowania

  1. MARE FRAME – Budowa narzędzi i wprowadzenie rozwiązań do ekosystemowego zarządzania zasobami. Podstawowy cel projektu to usunięcie barier utrudniających szerokie stosowanie podejścia ekosystemowego w zarządzaniu zasobami – rozwinięte zostaną metody i narzędzia do wspomagania decyzji przy zarządzaniu zasobami z uwzględnieniem aspektów ekosystemowych. Projekt wspiera Strategię Morską (MSFD) i Wspólną Politykę Rybacką UE (CFP) w zakresie wskaźników „dobrego stanu środowiska” (GES) i modeli do ekosystemowego zarządzania zasobami;
  2. TABACOD – Dorsz wschodniobałtycki: rozwiązanie problemów odczytu wieku i oceny stanu zasobów dorszy za pomocą połączenia najnowocześniejszych metod znakowania. Celem projektu było przeprowadzenie kampanii informacyjnej wśród rybaków, wędkarzy, przetwórców i handlujących rybami o projekcie znakowania dorszy;
  3. Badanie ekonomiczne z zakresu rybołówstwa morskiego i przetwórstwa rybnego zrealizowane w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok 2016
  4. Ocena stanu zasobów ryb, ze szczególnym uwzględnieniem populacji leszcza, sandacza i okonia na Zalewie Wiślanym w 2017 roku;
  5. Wskaźniki biologiczne, ekonomiczne i techniczne do sprawozdania pn. „Raport dotyczący działań Polski, mających na celu osiągnięcie równowagi między zdolnościami połowowymi a wielkościami dopuszczalnych połowów za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2016”;
  6. Oznaczenia wieku ryb na podstawie otolitów na zlecenie instytucji zagranicznych;
  7. Analiza składu pokarmu dorsza i storni z Morza Bałtyckiego;
  8. Określenie źródeł zarażenia dorszy bałtyckich pasożytami, na podstawie analizy parazytofauny bezkręgowców morskich, występujących w pokarmie tych ryb;
  9. GADUS – Wpływ warunków środowiska na tempo wzrostu wczesnych stadiów rozwojowych dorsza (Gadus morhua L.) w Bałtyku Południowym. Głównym celem projektu było opisanie zmienności tempa wzrostu larw i wczesnego narybku dorsza bałtyckiego poprzez analizę prób pobieranych w różnych obszarach geograficznych, w różnych okresach roku oraz w różnych latach (2006-2013), a następnie określenie czynników odpowiedzialnych za tę zmienność.

Jakość, bezpieczeństwo i wykorzystanie żywności pochodzenia morskiego:

Dotacja MNiSW 2017

  1. Badania jakości i ocena wartości użytkowej śledzi i szprotów poławianych w polskich obszarach Bałtyku, w zależności od warunków biologicznych oraz czynników technologiczno-technicznych;
  2. Dystrybucja rtęci nieorganicznej i metylortęci w tkankach i organach ryb morskich i słodkowodnych;
  3. Identyfikacja gatunkowa ryb i produktów rybnych z rodziny łososiowatych z zastosowaniem metod biologii molekularnej;
  4. Porcjowanie indywidualnie mrożonych filetów rybnych.

Inne źródła finansowania

  1. PROHEALTH – Innowacyjne przetwórstwo zorientowane na zachowanie prozdrowotnych cech produktów z ryba pelagicznych. Celem projektu jest dostarczenie pakietu zoptymalizowanych technologii dopasowanych do preferencji konsumenckich w zakresie nabywania produktów z ryb pelagicznych i typowych zachowań zakupowych w tym zakresie:
  • Badania wartości odżywczych i poziomu zanieczyszczeń w surowcach (śledź, szprot);
  • Badania preferencji konsumentów w zakupach produktów rybnych;
  • Próbna produkcja partii prozdrowotnych konserw rybnych.

2. SEAQUAL – Bezpieczeństwo i jakość żywności pochodzenia morskiego w aspekcie zagrożeń zoonotycznych i toksykologicznych: ocena ryzyka, monitoring i przeciwdziałanie:

  • Analizy ichtiologiczne (w tym występowanie chorób) i parazytologiczne dorszy;
  • Analizy zanieczyszczeń w mięśniach i wątrobach dorsza;
  • Ocena wpływu procesu mrożenia na przeżywalność larw nicieni.

Szanse i zagrożenia rybołówstwa przybrzeżnego:

Dotacja MNiSW 2017

  1. Badania ekologii, a w szczególności migracji ryb w oparciu o sonar wielowiązkowy ARIS;
  2. Wstępna ocena wykonalności połowów rybackich narzędziami pułapkowymi w wodach otwartych.

Inne źródła finansowania 

  1. BIRDLIFE – Testowanie metod minimalizacji przyłowów ptaków. Celem projektu było określenie technicznych rozwiązań, które w sposób zrównoważony pod względem ekonomicznymi i biologicznym, zapewniłyby ograniczenie przypadkowego przyłowu ptaków morskich w sieci skrzelowe stosowane na wodach państw EU;
  2. Projekt planu zagospodarowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich w skali 1:200 000. Celem projektu jest realizacja Dyrektywy UE dotyczącej planowania przestrzennego obszarów morskich. Wdrożenie planu ma na celu osiągnięcie zrównoważonego i trwałego rozwoju obszarów morskich oraz regionów nadmorskich.

Łowiska istotne dla rybołówstwa przybrzeżnego wyznaczone na podstawie danych z Centrum Monitorowania Rybołówstwa

Łowiska istotne dla rybołówstwa przybrzeżnego wyznaczone na podstawie ankietyzacji rybaków

Potencjał Błękitnego Wzrostu w regionie Bałtyku:

Dotacja MNiSW 2017

  1. Aktualna gospodarka wodno-ściekowo-odpadowa w zakładach przemysłu rybnego w Polsce;
  2. Studium wykonalności hodowli krewetki białonogiej Litopenaeus vannamei i krewetki tygrysiej Penaeus monodon oraz organizmów fitoplanktonowych w warunkach laboratoryjnych;
  3. Hodowla szczupaka w wodach słonawych.
  4. Wykorzystanie gospodarcze małży w strefie przybrzeżnej Bałtyku

Inne źródła finansowania

  1. SUCCESS – Strategiczne zastosowanie konkurencyjności dla wzmocnienia równowagi gospodarczej w europejskim sektorze rybnym. Celem projektu było umocnienie stabilności gospodarczej europejskich sektorów rybołówstwa i akwakultury, poprzez zwiększenie konkurencyjności produktów rybnych w Unii Europejskiej;
  2. INNOAQUATECH – Transgraniczny rozwój i transfer innowacyjnych i zrównoważonych technologii w obszarze akwakultur. Projekt jest ukierunkowany na rozpoznanie potencjału regionu Bałtyku południowego do wdrażania innowacyjnych technologii
    w obszarze akwakultur;
  3. BLUEWEBS –Potencjał błękitnego wzrostu w kontekście zmian w sieci troficznej Morza Bałtyckiego. Projekt dotyczy oceny możliwości zapewnienia dóbr i usług ekosystemowych, czyli wykorzystania potencjału błękitnego wzrostu, przez zmieniającą się pod wpływem zmian klimatycznych i czynników antropogenicznych sieć troficzną Bałtyku, przy jednoczesnym osiągnięciu dobrego stanu środowiska.

Stan środowiska Południowego Bałtyku:

Dotacja MNiSW 2017

  1. Emisja azotu i fosforu do zlewni polskich rzek: Wisły i Odry;
  2. Koncentracja metali w tkankach dorsza w aspekcie występowania deformacji szkieletu u ryb;
  3. Rekrutacja wybranych gatunków ryb a warunki hydrologiczne oraz skład i dostępność bazy pokarmowej;
  4. Mikroplastiki w wodach Bałtyku południowego;
  5. Ocena oddziaływania wybranych stresorów środowiskowych na organizmy morskie;
  6. Ptaki jako element transferu TZO w środowisku.

 

Inne źródła finansowania

  1. MICROPOLL – Kompleksowa ocena występowania mikroplastików i związanych z nimi zanieczyszczeń w Morzu Bałtyckim. Celem projektu jest ocena występowania i dystrybucji mikroplastików ze źródeł ich emisji; ocena roli mikroplastików w transferze zanieczyszczeń chemicznych w Morzu Bałtyckim; wyjaśnienie wpływu mikroplastików na organizmy morskie i sieć troficzną; opracowanie metod wykrywania i monitorowania mikroplastików w Morzu Bałtyckim; opracowanie strategii łagodzenia skutków oddziaływania mikroplastików na środowisko morskie;
  2. Zestawienie informacji nt. eksploatacji selektywnej organizmów morskich, w tym spowodowanej przez badania i eksploatację żywych zasobów dna morskiego i podłoża w zakresie rybołówstwa morskiego;
  3. Opracowanie założeń monitoringu rybackiego i naukowego w kontekście uwarunkowań środowiskowych, zasobów ryb i innych presji stanowiących potencjalne zagrożenie dla funkcjonowania rybołówstwa przybrzeżnego na obszarze Zatoki Puckiej;
  4. Monitoring ichtiofauny w Polskich Obszarach Morskich w latach 2017-2020.

Bioróżnorodność w ekosystemach morskich:

Dotacja MNiSW 2017

  1. Ekologia wczesnych stadiów rozwojowych ryb;
  2. Zależność bakterii od zasolenia i innych czynników środowiskowych w wodach Zalewu Wiślanego;
  3. Przypadkowo przyłowione ptaki, jako źródło materiału badawczego do badań biologii i ekologii wędrownych ptaków wodnych;
  4. Przypadkowo przyłowione ssaki morskie;
  5. Profile kwasów tłuszczowych jako ekologiczne markery w ekosystemach przybrzeżnych;
  6. Rola Rangia cuneata w funkcjonowaniu ekosystemu Zalewu Wiślanego;
  7. Nowe metody poboru ichtioplanktonu w Wewnętrznej Zatoce Puckiej (Pułapki świetlne).

Inne źródła finansowania

  1. BIO-C3 – Zmiany bioróżnorodności-przyczyny, konsekwencje oraz implikacje dla zarządzania. Celem projektu było określenie dynamiki różnorodności biologicznej w Morzu Bałtyckim, jej przyczyn i skutków dla funkcjonowania sieci troficznych, a także konsekwencji dla istniejącego systemu zarządzania różnorodnością biologiczną;
  2. GLAERE – Lodowce jako ostoje arktycznych ekosystemów. Celem projektu była ocena zatok arktycznych jako obszarów istotnych dla drapieżców ostatniego rzędu oraz zimnowodnej fauny. Prace obejmują analizę parametrów fizycznych wody oraz badania biologiczne poszczególnych grup organizmów, z których najważniejsze to ssaki, ptaki, ryby oraz organizmy z niższych poziomów troficznych;
  3. Zestawienie informacji nt. eksploatacji selektywnej organizmów morskich, w tym spowodowanej przez badania i eksploatację żywych zasobów dna morskiego i podłoża w zakresie rybołówstwa morskiego.

Zastępca Dyrektora ds. Finansowych, mgr Rafał Geremek, przedstawił realizację planu finansowego za rok 2017.

Dyrektor Instytutu, dr Emil Kuzebski zapoznał zebranych z tematem finansowania i realizacji Wieloletniego Programu Zbierania Danych Rybackich  

Rada Naukowa MIR-PIB pozytywnie zaopiniowała obydwa przedstawione sprawozdania z działalności Instytutu w minionym roku oraz proponowany podział zysku za rok 2017.

 

Opublikowano 10 kwietnia 2018
Skip to content